Imprezy, nocne autobusy, powroty ciemnymi uliczkami – w dzisiejszych czasach uczestnicząc w miejskim życiu, nie jest trudno o kłopoty w postaci pijanych i agresywnych osób czy złodziei. Na co można sobie pozwolić podczas obrony na ulicy? Jakie są granice obrony koniecznej?

Gdy kłopoty przyjdą same…

Nigdy nie mamy pełnego wpływu na własne bezpieczeństwo, kłopoty czasami przychodzą same i to w najmniej odpowiednim momencie. W sytuacji podwyższonego ryzyka zazwyczaj mamy do wyboru ucieczkę oraz samoobronę. Czasami jednak pierwsza opcja jest niemożliwa i zostaje nam obrona konieczna.
Czym jest owa obrona? To okoliczność, która wyłącza bezprawność czynu zabronionego – jest kontratypem. Podczas ataku na nasze życie, zdrowie lub dobro materialne – kradzieży, próby pobicia, niszczenia mienia, mamy prawo do obrony. Obrona konieczna mówi o tym, iż w takiej sytuacji odparcie ataku nie będzie nielegalne oraz ścigane karnie, świadczy o tym art. 25 KK. § 1: Nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.

Jakie są granice obrony koniecznej?

Ciężko precyzyjnie wyznaczyć granice obrony koniecznej. Jej kwintesencją jest odparcie zamachu. Wartość chronionego dobra, na które został przeprowadzony zamach, ma zasadniczy wpływ na środki obrony. Im wyższa wartość dobra chronionego, tym ostrzejszy charakter może mieć podjęta obrona. Oczywistym jest, iż ludzkie życie jest wyższą wartością niż skradziony portfel i w przypadku zamachu na życie, dopuszczalna ostrość środków obrony wzrasta. Po odparciu ataku czy unieszkodliwieniu agresora należy zaprzestać naszego działania.
Najostrzejszymi środkami są ciężkie naruszenie ciała oraz zabicie napastnika. Warunkiem obrony koniecznej jest brak rażących dysproporcji między dobrem napastnika a tym zaatakowanym. Obrona musi być współmierna do ataku i wystarczająca do jego odparcia. Stopień niebezpieczeństwa zamachu wpływa na ocenę, czy obrona była koniecznością. Odparcie ataku musi także być z nim skoordynowane. Ocena każdej sytuacji zależy od sędziego prowadzącego.
Skutki przekroczenia granic obrony koniecznej zależą od wielu czynników, każdy rozpatrywany przypadek jest inny. Okoliczności, użyte środki i dobro chronione to tylko kilka elementów wpływających na ocenę obrony.